02 December 2011

Κακώς κείμενα (13) - πολιτιστικά σε ακατάλληλα κτίρια


Μαθαίνω ότι ένα από τα παλαιά κτίρια του Στρατόπεδου Χαϊδαρίου θα γίνει μουσείο (αφιερωμένο στους αγωνιστές της αντίστασης κατά των Γερμανών 1941-1944). Πολύ σωστή η σκέψη. Κάλλιο αργά παρά ποτέ – πάνω από 60 χρόνια πέρασαν…

Το κτίριο είναι άχαρο (ένα μονοκόμματο «μπλοκ» είναι), δημιουργήθηκε για τις προπολεμικές ανάγκες του στρατόπεδου. Το ότι γίνεται τώρα μουσείο οφείλεται μόνο στην οκνηρία των σύγχρονων Ελλήνων. Σπάνια, δύσκολα χτίζουμε πια ωραία, αισθητικά τεκμηριωμένα δημόσια κτίρια, αληθινά αρχιτεκτωνήματα, με εσωτερική διαρρύθμιση μελετημένη, σχεδιασμένη για ένα συγκεκριμένο σκοπό.

Δεκαετίες κάναμε για ένα Μέγαρο Μουσικής. Δεκαετίες για το νέο Μουσείο της Ακρόπολης (ποιός επέλεξε, αλήθεια, αυτό το γκρίζο χρώμα;). Το Πνευματικό Κέντρο της Αθήνας όμως στεγάζεται σε… παλαιό νοσοκομείο του 19ου αιώνα. Αυτό σε μια πόλη που θέλει να λέγεται κοιτίδα πολιτισμού…

Εκτάσεις υπάρχουν, θέληση δεν υπάρχει. Ή συμβαίνει κάτι άλλο;

Στην Αθήνα, όταν έληξε πια η εποχή του φωταερίου, η μεγάλη έκταση του Γκάζι απλώς «προσαρμόστηκε» σε νέες πολιτιστικές χρήσεις. Κτίρια παλαιά, σκόρπια, γιγάντιες δεξαμενές (!) χωρίς αισθητική, «αναμορφώθηκαν» σε αίθουσες εκθέσεων και πολιτιστικών «δράσεων». Ποιός πατέρας δείχνει αυτό το συγκρότημα με καμάρι στα παιδιά του;

Παρακάτω, στην πολύπαθη οδό Πειραιώς, παλαιά εγκαταλειμμένα εργοστάσια περιμένουν τη σειρά τους, λες και ο πολιτισμός, η αισθητική, η ομορφιά πρέπει να στεγάζονται σε άχαρη κελύφη άλλων εποχών. Να υπήρχε τουλάχιστο το επιχείρημα της μικρότερης δαπάνης. Ούτε αυτό δεν ισχύει. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ένα καινούργιο καλαίσθητο κτίριο στοιχίζει τελικά λιγότερο (και φυσικά ανταποκρίνεται άρτια στις ανάγκες), από την ανακατασκευή και προσαρμογή μιας παλιατζούρας, που δεν θα είναι ποτέ κάτι για το οποίο θα μπορούμε να καμαρώνουμε. Προσπερνάμε αδιάφοροι…

Κατά τα άλλα, λέμε, φωνάζουμε ότι κάποτε χτίζαμε Παρθενώνες…


7 comments:

  1. Δεν συμφωνώ, αυτά τα κτήρια υπήρξαν ιστορία μας, μαζί με το έκθεμα είναι από μόνο του έκθεμα και το κτήριο..

    ReplyDelete
  2. @ Ηφαιστίωνα. Με αυτή τη λογική, κάθε παλαιό κτίριο, άσχετά με την παλαιά χρήση του, κρίνεται κατάλληλο για όποια καινούργια χρήση;
    Ένας σταύλος μπορεί να γίνει, εν ανάγκη, κατοικία, αλλά δεν είναι προτιμότερο να χτίσουμε το σπίτι μας όπως το θέλουμε, από τα θεμέλια;...
    Ξενούδης

    ReplyDelete
  3. Ανάλογα τη χρήση.. για μουσεία και δημόσια κτήρια, εγκρίνονται και τα παλιά..

    ReplyDelete
  4. Παλαιά εργοστάσια για μουσεία; Οι μουσειονόμοι/μουσειολόγοι φοβάμαι ότι θα διαφωνήσουν...
    Όσο για τη χρήση σαν "δημόσια" κτίρια, δεν νομίζω ότι οι πολίτες θα έβλεπαν με καλό μάτι εκεί να δημιουργούνται πχ ιατρεία, σχολεία, γραφεία, ταχυδρομεία, κλπ.
    Ξενούδης

    ReplyDelete
  5. Μια χαρά θα το έβλεπαν, αρκεί να τηρούσαν τις κατάλληλες προϋποθέσεις όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις..

    ReplyDelete
  6. @ Ηφαιστίωνα: Για να δημιουργήσεις τις "κατάλληλες προϋποθέσεις" σ' ένα παλαιό εργοστάσιο, ξοδεύεις πάρα πολλά χρήματα και στο τέλος θα βλέπεις πάλι ένα παλαιό ακαλαίσθητο κτίριο. Ενώ αν εξαρχής, από τα θεμέλια, σχεδιάζεις κι ανεγείρεις ένα σύγχρονο, αισθητικά προσεγμένο κτίριο, η δαπάνη είναι μικρότερη και το αποτέλεσμα από κάθε άποψη αρτιότερο.
    Ξενούδης

    ReplyDelete
  7. Ναι λογικό είναι, αλλά θα σου μείνει το κτήριο, το οποίο είπαμε για να υπάρχει και να το κρατάμε όρθιο πάει να πει ότι κάτι συμβολίζει, έχει μια ιστορία.. όσο για τα νέα, είδαμε πόσο όμορφα τα κάνουν τώρα..

    ReplyDelete